วิถี Nomad ชนเผ่าเร่ร่อนแห่งทุ่งหญ้ามองโกล

เป็นเวลากว่า 3,000 ปีมาแล้ว ที่ชาวมองโกลใช้ชีวิตร่อนเร่ไปทั่วดินแดนแห่งทุ่งหญ้า ใต้ผืนฟ้าสีครามอันเป็นนิรันดร์ แม้โลกหมุนผ่านกาลเวลาล่วงมาถึงปัจจุบัน ยุคสมัยของการเมืองและเศรษฐกิจสมัยใหม่ได้เข้ามาคุกคามเปลี่ยนแปลงประเทศมองโกลในหลายรูปแบบ แต่กลุ่มชนที่ใช้ชีวิตแบบเร่ร่อน หรือ nomad ก็ยังคงเดินทางโยกย้ายเปลี่ยนถิ่นฐานไปตามฤดูกาล ดั่งเช่นบรรพบุรุษของพวกเขาได้ทำสืบเนื่องต่อกันมายาวนานนับพันปี

Brandon Li เจ้าของผลงานวิดีโอ Nomads of Mongolia ตัวนี้ เดินทางไปใช้ชีวิตอยู่กับครอบครัวเร่ร่อนชาวคาซัคทางตะวันตกของประเทศมองโกลเป็นเวลาหลายสัปดาห์ ในช่วงฤดูใบไม้ร่วงซึ่งพวกเขากำลังเตรียมตัวรับฤดูหนาวที่กำลังจะมาถึง ครอบครัวเร่ร่อนชาวคาซัคทำปศุสัตว์เป็นหลักเช่นเดียวกับกลุ่มอื่นๆ พวกเขาเลี้ยงแย็กและแพะเพื่อขนและนม เลี้ยงอินทรีทองเพื่อฝึกให้ล่า และเลี้ยงอูฐแบคเตรียไว้ใช้แข่งขัน ในวิดีโอตัวนี้เราได้เห็นการฝึกอินทรีให้ล่า ซึ่งเป็นทั้งประเพณีและวิถีชีวิตประจำวันของชนเผ่าเร่ร่อน เห็นหนุ่มวัยรุ่นเล่นต่อสู้ด้วยมวยปล้ำมองโกล และแข่งชักเย่อบนหลังม้า แม้แต่เด็กๆ ก็ฝึกต้อนสัตว์และใช้ชีวิตบนหลังม้าเช่นเดียวกับผู้ใหญ่เป็นกิจวัตรเช่นนี้ทุกวัน

หากเอ่ยถึงคำว่า “เร่ร่อน” หลายคนอาจนึกถึงคนไร้บ้าน หรือการไม่มีที่อยู่อาศัยเป็นที่เป็นทาง แต่การเร่ร่อนในวิถีของ nomad คือการหมุนเวียนเปลี่ยนถิ่นฐานไปตามสภาวะแห่งปัจจุบัน กล่าวคือเมื่อลมฟ้าอากาศเปลี่ยนแปลงตามฤดูกาล กลุ่มคนเร่ร่อนเหล่านี้ก็จะย้ายตำแหน่งชุมชนของพวกเขาไปในพื้นที่ที่เหมาะสมกว่า ดังนั้นการไม่ฝังรากสร้างเรือนอยู่กับที่เป็นหลักแหล่งถาวร ไม่ได้หมายความว่าพวกเขาไม่มีบ้าน หากแต่บ้านของพวกเขานั้นมีพื้นเป็นทุ่งหญ้า มีฝ้าเป็นผืนฟ้าที่สูงสุดตา มีภูเขาเป็นกำแพงกั้นห้องและมีดาวประดับตกแต่งผนังทั้งสี่ด้าน อย่างไรก็ตาม ปัจจุบันวิถีชีวิตของชนเผ่าเร่ร่อนในมองโกลก็ได้มีความเปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย แม้จะใช้ชีวิตในกระโจมแต่พวกเขาก็มีโทรทัศน์ดู แม้จะขี่ม้าขี่อูฐแต่พวกเขาก็มีรถยนต์และมอเตอร์ไซค์ มีความสะดวกสบายแบบคนเมืองเข้ามาผสมผสานกับวิถีดั้งเดิม และถึงแม้พวกเขาจะอยู่กันกลางทุ่ง แต่พวกเขากลับมีทรัพย์สินมากกว่าคนเมืองส่วนใหญ่เสียอีก ชนเผ่าเร่ร่อนเหล่านี้มักจะไม่ถือเงินสด ไม่ต้องมีบัญชีธนาคาร เมื่อพวกเขาต้องการใช้เงินเมื่อไหร่ก็จะนำเอาสัตว์ที่เลี้ยงไว้ไปแลกมาเป็นเงิน เรียกได้ว่าธนบัตรเป็นเพียงเศษกระดาษเท่านั้น

หากใครอยากสัมผัสการใช้ชีวิตในท้องทุ่งหญ้าเช่นเดียวกับชนเผ่าเร่ร่อน ก็สามารถลองได้ด้วยการไปนอน “เกอ” หรือกระโจมแบบพื้นเมืองที่มีให้บริการอยู่หลายแห่งที่มองโกล แต่หากคิดว่ามันผิวเกินไป อยากจะออกไปเจอวิถีจริงๆ แนะนำให้ลองหาทางไปแบบเจ้าของวิดีโอตัวนี้ดู ไม่แน่ว่าอาจจะติดใจการใช้ชีวิตใต้ท้องฟ้าสีคราม ตามชื่อเล่นของดินแดนมองโกลที่เรียกขานกันว่า The land of eternal blue sky ก็เป็นได้

Video courtesy of Brandon Li