สามย่าน เปลี่ยนผ่านแต่ไม่เปลี่ยนแปลง

ทุกครั้งที่เรากลับมาที่นี่ มักมีความเปลี่ยนแปลงใหม่ๆ ให้เห็นอยู่เสมอ … ถึงแม้ว่าร้านอร่อยเจ้าเก่าที่เคยอยู่ริมถนนพญาไทจะหายไปเพราะห้องแถวถูกแทนที่ด้วยตึกระฟ้า แต่ก็โชคดีที่ร้านอร่อยดั้งเดิมไม่ได้หนีไปไหนไกล เพียงแค่ย้ายไปอยู่อีกไม่กี่ซอยถัดไปเท่านั้น … ตลาดสามย่านในตำนานที่ถึงแม้จะถูกทุบทิ้ง แต่ก็ยังเก็บจิตวิญญาณเดิมทุกอย่างไว้ ร่วมกันไปสร้างตลาดสามย่านและตำนานใหม่ที่อยู่ไม่ไกลกันนัก … ส่วนพื้นที่ตลาดสามย่านเดิมที่ถูกทุบไป วันข้างหน้าพื้นที่แห่งนี้ก็กำลังจะสร้างเรื่องราวให้ทุกคนจดจำกันใหม่ บอกเล่าตามการเปลี่ยนแปลงของกาลเวลา… ห้องซ้อมดนตรีที่เคยเป็นที่ขลุกตัวของนักดนตรีชื่อดังตั้งแต่สมัยที่ยังโนเนมยังคงอยู่ที่เดิม จะเปลี่ยนไปก็แต่คนที่มีความฝันกลุ่มใหม่หมุนเวียนเข้าออกอยู่เรื่อยๆ แถมยังสนุกขึ้นเพราะรอบๆ เริ่มมีทั้งสตูดิโอออกแบบ สตูดิโอสถาปัตย์ สตูดิโอศิลปะ มาเป็นเพื่อนให้ไม่เหงา …

สามย่านไม่ใช่แหล่งที่มีชื่อเสียงเฉพาะเรื่องสถาบันการศึกษาเท่านั้น แต่ยังเป็นย่านที่โดดเด่นเรื่องของกินอีกด้วย อาหารถือเป็นแก่นที่ทำให้ย่านนี้มีเอกลักษณ์และเสน่ห์ที่หลายคนประทับใจ มีตำนานความอร่อยต่างๆ สร้างเรื่องราวไว้มากมาย บางตำนานก็ล้มหายตายจากไปกับกาลเวลา บางตำนานก็ยังส่งต่อมาจนถึงปัจจุบัน บางตำนานถึงแม้ไม่มีอยู่แล้วแต่ก็ยังเป็นที่พูดถึงอยู่ทุกวันนี้ หรือบางตำนานแค่คิดถึง รสชาติก็ผุดขึ้นในความทรงจำทันที … อย่างตำนานของตี๋โภชนาที่เริ่มจากการเป็นร้านข้างทางเล็กๆ ริมรั้วจุฬาฯ จนกลายมาเป็นร้านห้องแถว และภัตตาคารอย่างจริงจัง ตำนานของโจ๊กสามย่านที่ยังคงเสิร์ฟความอร่อยตำรับเดิมจนถึงทุกวันนี้ ถึงแม้จะเปลี่ยนทำเลไปหน่อยก็ตาม ไหนจะต้นกกเบเกอร์รี่ ร้านเค้กโฮมเมดที่ชาวสามย่านชอบกิน หรือแม้แต่ลุงฟรุตตี้ (เด็กจุฬาฯ บางคณะก็จะเรียกชื่ออื่นที่แตกต่างกันไป) ลุงขี่เวสป้าขายผลไม้รอบจุฬาฯ–สามย่าน เสิร์ฟผลไม้อร่อยๆ เย็นฉ่ำแบบดิลิเวอร์รี่ให้กินกันทุกวัน … นั่นเป็นแค่ส่วนหนึ่งของตำนานทั้งหมด

นอกจากเสน่ห์ความดั้งเดิมของย่านแล้ว สามย่านยังเป็นย่านที่มีอะไรใหม่ๆ เกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา และอย่างรวดเร็วเหมือนกัน เมื่อไม่นานมานี้ สามย่านได้รับความนิยมในเรื่อง street art ขึ้นมา เพราะว่าห้องแถวที่กำลังถูกทุบทิ้งข้างตลาดสามย่านใหม่นั้น ได้กลายเป็นแลนด์มาร์กศิลปะ โดยมีงานกราฟฟิติเจ๋งๆของ ALEX FACE X PHAi AMP ละเลงผนังตึกอย่างโดดเด่น จนทำให้คนที่หลงใหลงาน street art ต่างก็อยากมาดู และตามกฎสากลของงานกราฟฟิติที่เราจะไม่มีวันรู้เลยว่ามันจะหมดอายุเมื่อไร งานเหล่านี้มีอายุอยู่ได้เพียงไม่กี่เดือนเนื่องจากตึกได้ถูกทุบทิ้งเพื่อพัฒนาย่านใหม่

งานศิลปะที่เพิ่งเกิดใหม่ที่สามย่านอีกชิ้น ก็คือนิทรรศการศิลปะแนว street art แบบชั่วคราว Samyan Mitrtown Artist Collaboration ที่ชวนศิลปินมีชื่อเสียงหลายต่อหลายคนมาสร้างสรรค์งานที่พูดถึงสามย่านในมุมมองแบบของตนร่วมกัน โปรเจกต์แรกนั้นได้ศิลปินไทย ชื่อดัง 6 คน อย่าง Lolay, Alex Face, Rukkit, October 29, An Officer Dies และ Benzilla มาร่วมสร้างแลนด์มาร์กงานศิลปะแห่งนี้ให้เกิด

ส่วนโปรเจ็กต์ล่าสุด Samyan Mitrtown Artist Collaboration 2 นั้นเปลี่ยนคอนเซ็ปต์ด้วยการเชิญนักวาดภาพประกอบ ฝีมือดีของไทย 4 คน มาสร้างสีสันให้กับกำแพงศิลปะนี้อีกครั้ง โดย 4 คน 4 ผลงาน ได้แก่ Connexion by BeerPitch ที่ได้แรงบันดาลใจมาจากลายเส้นงานเขียนแบบโครงสร้างตึกผสมผสานกับการนำตัวอักษรมาถ่ายทอดแบบ Isometric ให้เป็นงานที่มีเอกลักษณ์น่าสนใจ

แตกต่างอย่างเป็นมิตร by Akkarapol Munlod เป็นงานกราฟฟิกเท่ๆ สนุกๆ ที่สื่อถึงการอยู่ร่วมกันของคนต่างวัยหลากหลายรูปแบบในแหล่งเรียนรู้เดียวกันอย่างเป็นมิตร

Good Food Good Mood by Jeep กับกราฟฟิกเก๋ๆ ที่หยิบเอา Street Food อันเป็นเอกลักษณ์หนึ่งของสามย่านมาเล่าผ่านงานวาดลายเส้นที่เห็นแก่นของย่านได้อย่างชัดเจน และ Wonder Wonka by Pomme Chan กับไอเดียตีความ smart living ให้ออกมาเป็นงานกราฟฟิกเชิง abstract โดยใช้ shape & form ตลอดจนเส้นสายที่สื่อถึงพลังงานการสื่อสารวิถีชีวิตแห่งอนาคต

ถึงแม้สามย่านจะเป็นที่รู้จักจากเมนูอาหารและร้านขึ้นชื่อเสียเป็นส่วนใหญ่ แต่อีกด้านของกำแพงตึกเหล่านี้ คือผืนผ้าใบที่ศิลปินมากมายหมุนเวียนกันเข้ามาสร้างสรรค์ผลงาน แต่งแต้มสีสันที่กลายมาเป็นอีกหนึ่งคาแรกเตอร์ของย่านกันอย่างสม่ำเสมอ นอกจากงานศิปละตามท้องถนนหรือในชุมชนที่เป็นรูปแบบเก่าไปใหม่แล้ว ย่านนี้ก็ยังมีหอศิลป์ดีๆ ที่เป็น art gallery แสดงผลงานอย่างจริงจังเช่นกัน อย่างหอศิลป์จามจุรีที่ทางจุฬาฯ เปิดเป็น public art gallery ให้คนทั่วไปสามารถนำเสนอผลงานมาเพื่อจัดแสดงได้ หรือ art space ที่เพิ่งเปิดตัวล่าสุดอย่าง นิทรรศสถาน อาคารศิลปะวัฒนธรรม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มักคัดสรรงานของศิลปินรุ่นเก๋ามาจัดแสดงให้ชมกันอย่างสม่ำเสมอ หรือแม้แต่หอศิลป์ในตำนานที่เคยเป็น art gallery ระดบชาติขึ้นชื่อระดับสากลอย่าง หอศิลปะวิทยนิทรรศน์ (สำนักงานวิทยทรัพากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) ก็เพิ่งอำลาวงการศิลปะไทยอย่างถาวรไปหมาดๆ เมื่อปี 2016 ที่ผ่านมา

และด้วยความไม่จีรังของงาน street art โปรเจกต์กำแพงศิลปะ Samyan Mitrtown Artist Collaboration ที่ตอนนี้จะกลายเป็นอีกหนึ่งจุด street art ที่น่าสนใจของกรุงเทพฯ ก็เป็นโปรเจกต์ชั่วคราวที่คั่นเวลารอการเปลี่ยนแปลงที่กำลังจะเกิดขึ้นใหม่แทนที่อย่าง Samyan Mitrtown ตึกระฟ้าแห่งอนาคตที่ถึงแม้จะเต็มไปด้วยความทันสมัย แต่ก็ยังคงเก็บเอกลักษณ์หัวใจสำคัญของสามย่านสอดแทรกไว้ในตึกนี้เช่นเคยเช่นกัน ชุมชนทันสมัยในแนวดิ่งแห่งใหม่นี้ จะมีตั้งแต่ที่อยู่อาศัย, อาคารสำนักงาน, และแหล่งการค้าแห่งใหม่ที่มาภายในคอนเซ็ปต์ urban life library คลังแห่งอาหารและการเรียนรู้ ซึ่งจะเป็นอีกหนึ่งตัวแทนจิตวิญญาณแห่งสามย่านได้เป็นอย่างดี

---

Photography by Sharp Jaruwat P