Vienna: ตามรอย Before Sunrise สู่สุสานไร้ญาติริมแม่น้ำดานูบ | I SAW THIS PLACE ONCE OR TWICE IN A FILM

#I SAW THIS PLACE ONCE OR TWICE IN A FILM.
Before Sunrise (1995)
Friedhof Der Namenlosen, Vienna

ช่วงเวลาเกือบ 2 ชั่วโมงที่เราติดตามเรื่องราวของการเจอกันครั้งแรก ในขณะเดียวกันก็มึนงงกับบทสนทนาระหว่าง Celine และ Jesse พระนางในภาพยนตร์เรื่อง Before Sunrise จนหลายตอนต้องย้อนกลับไปอ่านคำบรรยายซ้ำแล้วซ้ำเล่าเพื่อความเข้าใจที่กระจ่างขึ้น ฉากหนึ่งที่ประทับใจมากคือ ฉากที่ Friedhof Der Namenlosen หรือ the Cemetery of Nameless สุสานของศพไร้ญาติแห่งหนึ่งในกรุงเวียนนา ที่แม้จะมีบทบาทในหนังเรื่องนี้ไม่ถึง 2 นาที แต่เชื่อไหมว่า บทสนทนาในที่แห่งนี้ทำให้เราย้อนกลับไปคิดถึงชีวิตได้ไม่แพ้ฉากยาวๆ ในเรื่องเลย

‘I always liked the idea of all those unknown people lost in the world.’

Celine เล่าให้ Jesse ฟังถึงความเป็นมาของ Friedhof Der Namenlosen ว่า ศพที่ถูกฝังไว้ที่นี่คือร่างของคนจมน้ำที่ลอยมาติดชายฝั่งแม่น้ำดานูบในบริเวณเดียวกัน โดยตัวสุสานตั้งอยู่ด้านหลังของโกดังสินค้าขนาดใหญ่ ที่แท้จริงแล้วไม่ได้อยู่ใจกลางกรุงเวียนนาอย่างที่ในหนังพยายามจะสื่อ แต่กลับอยู่ห่างออกไปจากสถานีรถไฟที่ใกล้ที่สุดถึง 8 กิโลเมตร และ 13 กิโลเมตรจากสถานีหลักอย่าง Wien Hauptbahnhof แต่ระยะทางที่เพิ่มขึ้นคือสิ่งที่ต้องแลกมาเพื่อความสงบ ซึ่งเป็นหนึ่งในเหตุผลที่ทำให้สุสานแห่งนี้แตกต่างจากสุสานที่อื่นๆ ในกรุงเวียนนา

เขตพื้นที่อุตสาหกรรมดูเหมือนจะไม่ใช่คำนิยามของ ‘ความสงบ’ ที่ดีสักเท่าไหร่ แต่เพราะความสงบของ Friedhof Der Namenlosen ไม่ได้วัดจากความเงียบ การมีเสียงอึกทึกโครมครามออกมาเป็นระยะๆ จึงไม่ได้เป็นปัญหาแต่อย่างใด เพราะเสียงดังเหล่านั้นไม่เหมือนเสียงจอแจในเขตชุมชน ภาพหนุ่มสาวโรงงานกำลังดื่มเบียร์เย็นๆ และทานไส้กรอกขณะพูดคุยกันอย่างออกอรรถรสในซุ้มอาหารบริเวณทางเข้า (ที่ดูเหมือนจะเป็นร้านขายอาหารเพียงร้านเดียวในบริเวณนั้น) ก็ไม่เหมือนกับกลุ่มนักท่องเที่ยวที่กำลังถ่ายภาพพร้อมชื่นชมความงามของ Hofburg Palace พระราชวังที่ใครมาเวียนนาก็ต้องไปเยี่ยมชมให้ได้ ‘ความสงบ’ ที่อยู่ห่างออกมาเป็นสิบกิโลเมตรจึงแตกต่าง และมันอาจจะไม่ได้ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมภายนอกเพียงอย่างเดียว แต่เป็นสิ่งที่อยู่ภายในใจของผู้ไปเยี่ยมชมด้วยเช่นกัน

‘ความรู้สึกกลัว’ ที่เราควรจะได้รับจากการไปเยือนสุสานถูกกลบด้วยบรรยากาศเหงาปนเศร้า แซมด้วยความโรแมนติกที่อาจจะได้รับอิทธิพลมาจากหนังเรื่องข้างต้น บวกกับความอบอุ่นที่ได้จากดอกไม้และริบบิ้นบนหลุมศพสัญลักษณ์ไม้กางเขนที่ไม่มีชื่อหรือจะมีก็เพียงแต่ชื่อต้นเท่านั้น และอาจจะเป็นความรู้สึกนี้เองที่ทำให้ Richard Linklater ผู้กำกับภาพยนตร์เรื่อง Before Sunrise เลือกสถานที่นี้ให้เป็นหนึ่งในพื้นที่ของการทำความรู้จักระหว่าง Celine และ Jesse ก่อนจะต้องจากกันในเช้าวันถัดมา

และถึงแม้ว่าร่างกายที่อยู่ในสุสานแห่งนี้จะไม่มีชื่อและไร้ครอบครัว คนในชุมชนกลับให้ความสำคัญกับพวกเขาเป็นอย่างมาก ในทุกๆ วันที่ 1 พฤศจิกายน ของทุกปี หรือที่เรียกกันว่า All Saint’s Day เหล่าชาวประมงในเขตเดียวกันจะมาร่วมรำลึกถึงผู้ที่จากไปโดยการสร้างแพประดับประดาด้วยดอกไม้นานาชนิด ก่อนจะปล่อยลอยไปตามกระแสน้ำในแม่น้ำดานูบ ไม่ต่างกับร่างกายของบุคคลนิรนามเหล่านั้น

Celine: I always liked the idea of all those unknown people lost in the world.

มีคนหลงทางปะปนอยู่บนถนนทุกสาย เช่นเดียวกันกับทุกคนที่นี่ที่เราได้แต่หวังว่าตอนนี้เขาจะเจอปลายทางของตัวเองแล้วในที่สุด การมาเยือนพื้นที่ของบุคคล ‘ไม่มีชื่อ’ อาจจะเป็นสิ่งเดียวที่ทำให้เราเข้าใจถึง ‘การมีชื่อ’ มากยิ่งขึ้น และเรียนรู้ที่จะใช้โอกาสจาก ‘การมีตัวตน’ สร้างความทรงจำที่ดีของตัวเองและคนรอบข้าง เพื่อที่ว่าวันหนึ่งต้องจากกันไปจริงๆ เราจะได้นึกถึงกันบ้าง…

นานๆ ครั้งก็ยังดี

Friedhof Der Namenlosen, Vienna
ที่อยู่: 1.Molostraße (Alberner Hafen), 1110 Vienna, Austria
การเดินทาง: รถประจำทางสาย 76A จากสถานีรถไฟ Enkplatz ถึงป้าย Alberner Hafen หรือใช้บริการรถแท็กซี่จากสถานีเดียวกันก็ได้เช่นกัน

[su_gmap width=”1600″ address=”Friedhof Der Namenlosen”][su_gmap address=”The High Line”][/su_gmap]